In deel 1 vertelden we hoe autisme officieel wordt samengevoegd onder de paraplu van ASS – Autisme Spectrum Stoornis. Maar achter die ene term schuilen nog altijd talloze gezichten, stemmen en manieren van zijn. Want autisme is nooit één ding. Het is een caleidoscoop.
De oude termen bestaan misschien niet meer officieel, maar ze leven nog voort in verhalen, ervaringen en herkenning. Tijd om de meest voorkomende vormen en symptomen op een rij te zetten.
🔹 Klassiek Autisme (vroeger: “infantiel autisme”)
- Ontwikkelt zich meestal al vóór het derde levensjaar
- Moeite met sociale interactie en communicatie
- Sterk behoefte aan voorspelbaarheid en routines
- Kan gepaard gaan met taalachterstand of afwezigheid van spraak
Herkenbaar in: kinderen die geen oogcontact maken, extreme paniek bij veranderingen, sterk repetitief gedrag (wiegen, fladderen).
🔹 Syndroom van Asperger
- Normale tot hoge intelligentie
- Geen taalachterstand, maar wel moeite met sociale ‘codes’
- Letterlijk nemen van taal, moeite met sarcasme of grapjes
- Intense interesses in specifieke onderwerpen
Herkenbaar in: volwassenen die jarenlang “vreemd” genoemd werden, moeite hebben met small talk, zich vastbijten in één onderwerp tot in de perfectie.
🔹 PDD-NOS (Pervasive Developmental Disorder – Not Otherwise Specified)
- Een soort “tussenvariant” die niet helemaal paste in andere hokjes
- Wisselende symptomen op sociaal, emotioneel en communicatief vlak
- Vaak subtieler en later herkend, vooral bij vrouwen
Herkenbaar in: mensen die zich wél kunnen aanpassen, maar daar onzichtbaar veel energie aan kwijt zijn.
🔹 Atypisch Autisme
- Ontstaat vaak ná het derde levensjaar
- Symptomen zijn aanwezig, maar niet volledig volgens de klassieke diagnosecriteria
- Komt vaker voor bij mensen met andere diagnoses zoals ADHD, angststoornis of PTSS
Herkenbaar in: mensen die ‘net niet’ in het beeld passen, maar wel kampen met overprikkeling, uitputting en sociale verwarring.
🔹 Autisme bij vrouwen: het onzichtbare spectrum
Vrouwen met autisme worden vaak over het hoofd gezien. Ze maskeren hun gedrag, imiteren sociale patronen, en worden vaak pas op latere leeftijd gediagnosticeerd — als de draagkracht opraakt.
- Hoog empathisch maar snel overprikkeld
- Angstig, perfectionistisch
- Lijken ‘normaal’, maar voelen zich diep anders
De symptomen in het kort:
✅ Overgevoeligheid voor prikkels (licht, geluid, aanraking)
✅ Moeite met sociale interactie en non-verbale signalen
✅ Behoefte aan structuur, moeite met veranderingen
✅ Letterlijk taalgebruik
✅ Intense interesses of hobby’s
✅ Moeite met het reguleren van emoties
✅ Vermoeidheid door sociaal “doen alsof”
Autisme is niet altijd zichtbaar,
maar wel voelbaar. Elke dag opnieuw.
In deel 3 gaan we kijken hoe je kunt omgaan met autisme — als je het zelf hebt, maar ook als je partner, ouder, vriend(in) of collega bent. Want begrip begint met kennis, maar groeit door verbinding. 💜
