ADHD, ADD en Neurodiversiteit—het zijn termen die je tegenwoordig steeds vaker hoort. Maar wat betekenen ze nou écht? Eigenlijk is het simpel gezegd een verzamelnaam voor allerlei kenmerken waarin veel mensen zich herkennen. Je kunt het zien als een hoofd dat vaak te vol zit, met alle uitdagingen die daarbij horen.
Herken jij dat misschien ook?
- Over- of onderprikkeld zijn: Soms voel je je overweldigd door geluiden, kleuren, emoties of situaties. Andere momenten voel je juist te weinig en zoek je prikkels op.
- Moeite met concentratie en aandachtstekort: Je probeert je best te doen, maar je aandacht lijkt steeds ergens anders heen te gaan—naar gedachten, geluiden, of gewoon dagdromen.
- Projecten starten of afmaken is lastig: Je begint enthousiast aan iets nieuws, maar na een tijdje verlies je je interesse of lukt het niet om dingen af te maken.
- Organiseren, ordenen en plannen: Je wilt wel, maar structuur aanbrengen lijkt onmogelijk. Je agenda ligt ongebruikt in de kast en je bureau is een chaos.
- Emoties zijn ingewikkeld: Soms reageer je té emotioneel of juist helemaal niet. Je emoties voelen intens en het is lastig om ze te reguleren.
- Alles eruit flappen of juist stilvallen: Of je zegt precies wat je denkt, soms op het verkeerde moment, of je houdt je gedachten juist te veel voor jezelf.
- Impulsiviteit of juist teveel nadenken: Je handelt snel zonder na te denken, of je denkt juist eindeloos na zonder actie te ondernemen.
- Moeite met prioriteiten: Alles voelt even belangrijk, waardoor je overweldigd raakt en niet weet waar te beginnen.
- Grenzen voelen en afspraken nakomen: Je vindt het lastig om grenzen aan te voelen of te bewaken, en op tijd komen of afspraken nakomen blijft een uitdaging.
- Communicatie en interactie: Je voelt je vaak wat onhandig in gesprekken, begrijpt anderen soms niet, of voelt je anders begrepen dan je bedoelt.
- Slaapproblemen: Het is moeilijk om je hoofd ’s nachts uit te zetten; gedachten blijven maar rondgaan.
- Chaos en drukte in je hoofd: Soms voelt het alsof alles tegelijk gebeurt, waardoor je het overzicht verliest.
Hoe ADHD jouw dagelijks leven beïnvloedt
Als je ADHD hebt, zorg je soms minder goed voor jezelf. Je vergeet bijvoorbeeld om je handen te wassen na toiletgebruik, of je neemt onvoldoende tijd om rustig uit te plassen. Ook vergeet je soms je tanden te poetsen voordat je naar school of werk gaat. Dit komt niet omdat je het niet belangrijk vindt, maar doordat je aandacht steeds ergens anders heen gaat.
Veel mensen denken onterecht dat je minder slim bent als je ADHD hebt. Dat is absoluut niet waar! Wel is het zo dat ADHD het moeilijker maakt om informatie goed te verwerken, vooral omdat je snel afgeleid raakt. Hierdoor hoor je in de klas of tijdens trainingen soms niet alles wat wordt gezegd.
Met ADHD kun je, net als ieder ander, volwaardig deelnemen aan de wereld. Het kost soms alleen iets meer moeite. Het helpt om goed te weten waar je talenten liggen en waar je wat extra ondersteuning bij nodig hebt, zodat je kunt kiezen wat het beste bij jou past.
Subtypen ADHD
Bij het vaststellen van ADHD onderscheiden we drie subtypen:
- Hyperactieve/impulsieve type: Hyperactiviteit en impulsiviteit staan centraal. Het concentratieprobleem is minder prominent.
- Overwegend onoplettend type (voorheen ADD genoemd): Hierbij staat vooral aandachtstekort, dromerigheid en traagheid centraal. Vaak ervaar je perfectionisme, faalangst en paniek door gebrek aan overzicht.
- Gecombineerde type: Hierbij spelen zowel hyperactiviteit als aandachtsproblemen en impulsiviteit een rol.
Daarnaast bestaat nog “ADHD, niet-gespecificeerd type,” waarbij je klachten hebt, maar niet helemaal aan de criteria voldoet van de andere subtypen.
Praktische tips voor mensen met ADHD
- Zorg voor regelmaat, gebruik bijvoorbeeld een dagplanning.
- Gebruik kruiden zoals kamille, lavendel of rozemarijn voor rust en concentratie (thee, aromatherapie).
- Gebruik fluoriet als kristal om je concentratie en rust te versterken.
- Doe dagelijks korte mindfulness- en yoga-oefeningen om rust en helderheid in je hoofd te krijgen.
- Praat regelmatig met lotgenoten; je bent niet alleen!
Tips voor familie, vrienden en leerkrachten
- Maak samen een overzichtelijke en haalbare planning.
- Houd dagen overzichtelijk, zonder te veel activiteiten.
- Maak duidelijke afspraken, bijvoorbeeld een stopteken bij ongewenst gedrag.
- Geef voldoende ruimte voor rustmomenten en blijf communiceren.
Medicatie en verschillen tussen jongens en meisjes
Medicatie zoals Ritalin (methylfenidaat) kan effectief zijn, maar ook bijwerkingen geven, die kunnen verschillen tussen jongens en meisjes. Jongens vertonen vaak duidelijker hyperactief gedrag, terwijl ADHD bij meisjes subtieler kan zijn en daardoor minder snel wordt opgemerkt. Goed overleg met een specialist is belangrijk.
Je bent niet alleen
Het belangrijkste om te onthouden is dat je niet alleen bent. Neurodiversiteit brengt naast uitdagingen ook prachtige eigenschappen met zich mee zoals creativiteit, empathie en originaliteit. Deel je ervaringen gerust hieronder, want samen staan we sterker!
Heb je moeite om openlijk te reageren, maar wil je toch graag jouw verhaal kwijt of heb je vragen? Neem dan gerust persoonlijk contact op via onze contactpagina.
